Açık kaynak yazılım, kaynak kodu isteyen herkese açık olan yazılımdır. Açık kaynak toplulukları tarafından endüstri standartlarında veya daha yüksek standartlarda geliştirilirler. Bu yazılımları kullananlar, kaynak kodları kendi ihtiyaçlarına göre değiştirip yeniden derleyebilirler. Açık kaynak yazılımlar en temelde kullanıcılara tasarruf, güvenlik ve esneklik sağlarlar.
Son 15–20 yılda çok hızlı değişen yazılım teknolojileri, büyüyen kod yapıları ve açık kaynak yazılım topluluklarının güçlenmesi gibi sebepler, açık kaynak yazılımlarda patlamaya sebep oldu.
Mühendislik alanında da bu tür yazılımlar son yıllarda oldukça revaçta. Bunun en önemli sebebi, ticari yazılım firmalarının, tek başlarına akademinin, sektörel son kullanıcıların ve hatta kendilerinin kavramsal ve kuramsal olarak ortaya çıkardıkları düşünsel ve deneysel ileri seviyeye ulaşmakta zorlanmalarıdır. Örneğin, hesaplamalı akışkanlar dinamiği yazılımları (HAD) yüksek seviyede donanım kapasitesine ihtiyaç duyarlar. Eskiden iş istasyonları üzerinde 50–100 çekirdek ile koşturularak kullanılan bu yazılımlar, yüksek başarımlı hesaplama merkezlerinde 5.000–100.000 çekirdek üzerinde rahatlıkla koşturulabiliyor. Bir sonraki adım da bulut teknolojilerinin ortaya çıkıp neredeyse bir standart haline gelmesiyle, AWS, Azure gibi platformlarda kullanılması mümkün hale gelen HAD yazılımlarının ticari versiyonları, bu isteği karşılamakta yetersiz kalıyor. Çünkü klasik iş istasyonları düşünülerek tasarlanmış yazılım mimarisi, bulut teknolojileri için isteneni veremiyor. İşte tam da bu noktada açık kaynak kodlu yazılımlar devreye giriyor. Ticari firmaların kendi yazılımlarını güncellemesi finansal olarak oldukça zor bir süreçken, temelde gönüllülük esasıyla çalışan açık kaynak toplulukları, güncelleme işini kendi başlarına rahatlıkla çözebiliyorlar.
Tekrar edecek olursak; açık kaynak yazılımların üstün oldukları iki temel nokta var. İlk nokta, teknolojik gelişmelere çok hızlı ayak uydurabilmeleri. İkinci nokta ise kullanıcılara tanıdıkları özgürlük alanı. Bu iki nokta mühendislik yazılımlarında da kendini gösteriyor.
Aşağıda gemi ve deniz teknolojisi ile ilgili mühendislik hesaplarında, açık kaynakçılar tarafından sıklıkla kullanılan yazılımları paylaştım. Burada saydığım ve diğer açık kaynak yazılımları kullanarak, güncel yaklaşımlarla zorlu mühendislik problemlerini çözmek, kodlama bilen her mühendis için oldukça kolay hale geldi.
- Openfoam = Hidrodinamik hesaplar
- Nemoh = Hidrodinamik hesaplar
- PdStrip = Hidrodinamik hesaplar
- Code-Aster = Yapısal ve termomekanik hesaplar
- Blender, FreeCAD = Geometrik modelleme vb.
- Fenics = PDE Çözümleri
- Tensorflow, Keras = Makine öğrenmesi kütüphaneleri
- Matplotlib, Bokeh = Veri görselleştirme kütüphaneleri
Görsel kaynağı: CFD Direct web sitesi
- Nemoh = Hidrodinamik hesapla
Baran Serdar SARIOĞLU, Yük. Müh., Arş. Gör. sariogluba@itu.edu.tr İstanbul Teknik Üniversitesi Gemi İnşaatı ve Deniz Bilimleri Fakültesi Gemi ve Deniz Teknolojisi Mühendisliği Bölümü
